Mùa hè nóng ẩm đến, kéo theo nhiều nguy cơ tiềm ẩn cho sức khỏe, đặc biệt là ngộ độc thực phẩm. Các triệu chứng ban đầu như đau bụng, buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, sốt, thậm chí co giật và mỏi cơ, thường bị nhầm lẫn với cảm cúm thông thường. Tuy nhiên, trong môi trường lý tưởng cho vi sinh vật phát triển này, việc chủ động phòng tránh ngộ độc thực phẩm là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe cho cả gia đình. AN Care Pharma đồng hành cùng bạn trong việc tìm hiểu về ngộ độc thực phẩm và các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

 1. Ngộ độc thực phẩm là gì?

Ngộ độc thực phẩm là tình trạng bệnh lý xảy ra do cơ thể hấp thụ phải thực phẩm đã bị nhiễm bẩn hoặc chứa các chất độc hại. Mối nguy ngộ độc thực phẩm tiềm ẩn trong chính những thực phẩm hàng ngày của chúng ta khi chúng bị ô nhiễm. Sự ô nhiễm này là sự xuất hiện không mong muốn của các tác nhân gây hại, bao gồm:

• Tác nhân hóa học: Các hóa chất độc hại như dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thú y, các chất tẩy rửa và khử trùng còn sót lại.
• Tác nhân lý học: Các tạp chất vật lý không mong muốn lẫn trong thực phẩm như mảnh thủy tinh, sạn, đất cát.
• Tác nhân sinh học: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, chủ yếu do sự phát triển và lây lan của các vi sinh vật gây bệnh như vi khuẩn, virus, ký sinh trùng và nấm mốc.

Theo Dịch vụ Sức khỏe Cộng đồng của Mỹ (PHS), các loại thực phẩm có độ ẩm cao, giàu đạm và/hoặc độ axit thấp là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn phát triển và được xem là thực phẩm có nguy cơ cao gây ngộ độc thực phẩm. Điển hình như sữa và các sản phẩm từ sữa, trứng, thịt gia súc, gia cầm, cá, hải sản (tôm, cua, sò…), khoai tây luộc, nướng, đậu phụ và các loại đậu đỗ…

2. Các tác nhân gây ngộ độc thực phẩm

• Vi sinh vật tồn tại ở khắp mọi nơi, dù mắt thường không nhìn thấy. Chúng có thể trú ngụ trong cơ thể, không khí, tủ bếp, dụng cụ nhà bếp và chính trong thực phẩm. Các tác nhân sinh học gây ngộ độc thực phẩm bao gồm:
• Virus: Là những sinh vật siêu nhỏ, đơn giản và cần tế bào sống để nhân lên. Một số virus có khả năng chịu được nhiệt độ cao và thấp. Thực phẩm chỉ là phương tiện trung gian để virus lây lan.
• Ký sinh trùng: Cần vật chủ để tồn tại. Các ký sinh trùng thường gặp trong thực phẩm gây ngộ độc thực phẩm là Trichinella spiralis (trong thịt lợn gây bệnh giun xoắn) và giun tròn Anisakis (trong cá).

2.2 Tác nhân hóa & lý học

• Tác nhân hóa học: Bao gồm các hóa chất độc hại vô tình hoặc cố ý lẫn vào thực phẩm trong quá trình sản xuất, chế biến, bảo quản như dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thú y, chất tẩy rửa, khử trùng.
• Tác nhân lý học: Là các vật thể lạ có trong thực phẩm do quá trình sản xuất hoặc chế biến không đảm bảo, ví dụ như mảnh thủy tinh, sạn, đất cát.

3. Phòng tránh ngộ độc thực phẩm

3.1 Lựa chọn thực phẩm an toàn

Ưu tiên thực phẩm tươi, giữ nguyên trạng thái tự nhiên, không có màu sắc, mùi vị bất thường hoặc dấu hiệu ôi thiu.
– Chọn thịt tươi có kiểm dịch, bề mặt khô ráo, đàn hồi tốt.
– Chọn cá mắt trong, mang đỏ tươi, thịt chắc.
– Chọn trứng vỏ nguyên vẹn, không có vết nứt hoặc mùi lạ.

3.2 Bảo quản thực phẩm trước khi chế biến

Phân loại và đựng riêng thực phẩm tươi sống khi mua sắm.
– Bảo quản lạnh thực phẩm tươi sống ngay khi về nhà nếu chưa chế biến.
– Để riêng thực phẩm tươi sống ở ngăn dưới cùng tủ lạnh để tránh lây nhiễm chéo.
– Tuyệt đối không dùng chung dao, thớt cho thực phẩm sống và chín.
– Không đặt thức ăn chín vào dụng cụ vừa chứa thực phẩm tươi sống.

3.3 Giữ vệ sinh bàn tay và dụng cụ ăn uống

– Rửa tay kỹ bằng xà phòng và nước sạch trước khi ăn, sau khi chế biến thực phẩm sống, sau khi đi vệ sinh và khi tay bẩn.
– Người chế biến thực phẩm cần giữ móng tay sạch, không đeo trang sức khi chế biến, nếu có vết thương hở ở tay cần đeo găng tay.
– Rửa sạch dụng cụ chế biến và ăn uống bằng nước rửa chén chuyên dụng, sau đó rửa lại bằng nước sạch và để khô ráo.
– Không sử dụng bát đĩa, đũa thìa bị sứt mẻ, nứt vỡ hoặc làm từ chất liệu khó làm sạch.

3.4 Ăn chín, uống sôi

– Nấu chín hoàn toàn thịt, cá, hải sản. Nếu phát hiện phần sống, cần đun sôi lại.
– Bảo quản thức ăn chín ở nhiệt độ an toàn (tốt nhất khi hâm nóng lại cần nhiệt độ trên 70°C).
– Tuyệt đối không ăn tiết canh, thịt tái, cá gỏi, trứng lòng đào.
– Thiết kế khu vực ăn uống tách biệt với nguồn ô nhiễm.

4. Phòng ngộ độc do hóa chất

– Rửa kỹ rau củ quả dưới vòi nước sạch trước khi sử dụng.
– Báo ngay cơ quan y tế nếu nghi ngờ nguồn nước bị ô nhiễm.
– Cách ly thực phẩm với môi trường ô nhiễm hóa chất.
– Tránh ăn cá nóc, nấm lạ và các thực phẩm gây dị ứng.
– Chủ động phát hiện và tố giác các hành vi vi phạm an toàn vệ sinh thực phẩm.
– Thận trọng với thực phẩm có màu sắc, mùi vị bất thường.

Kết luận

Ngộ độc thực phẩm là một vấn đề sức khỏe đáng lo ngại, đặc biệt trong mùa hè nóng ẩm. Việc trang bị kiến thức và thực hiện nghiêm túc các biện pháp phòng ngừa là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình. AN Care Pharma hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc ngăn chặn nguy cơ ngộ độc thực phẩm, tận hưởng một mùa hè khỏe mạnh và an toàn. Hãy luôn lựa chọn thực phẩm tươi ngon, chế biến cẩn thận và giữ gìn vệ sinh để bảo vệ những người thân yêu của bạn.

Tài liệu tham khảo: Viện Dinh Dưỡng Quốc Gia (2017). Giúp người tiêu dùng đề phòng ngộ độc thực phẩm mùa hè. https://viendinhduong.vn/vi/dinh-duong-tuoi-gia/giup-nguoi-tieu-dung-de-phong-ngo-doc-thuc-pham-mua-he.html

Tìm hiểu các bài viết liên quan tại: https://ancarepharma.com/chu-de/kien-thuc-dinh-duong-vi/   

Để được tư vấn cụ thể hãy liên hệ với chúng tôi: https://www.facebook.com/ancarepharma